รักษากลิ่นปาก ฟันผุ เหงือกอักเสบบวมแดง
ผ่าฟันคุด
การผ่าฟันคุด เป็นการผ่าตัดเพื่อนำฟันที่ไม่สามารถขึ้นได้ตามปกติในช่องปากออกไป ซึ่งถือการงานศัลยกรรมที่มีความซับซ้อนกว่าการถอนฟันตามปกติ และมีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนตามมาหลังการผ่าได้ การรักษาด้วยการผ่าฟันคุดจึงต้องทำโดยทันตแพทย์เฉพาะทางผู้เชี่ยวชาญเท่านั้น
ฟันคุด คืออะไร?
ฟันคุด คือฟันที่ไม่สามารถขึ้นตามปกติในช่องปากได้จากสาเหตุต่างๆ เช่น มีพื้นที่เหงือกไม่เพียงพอ หรือกระดูกหนาจนไปขัดขวางการขึ้นของฟัน ทำให้ฟันโผล่ออกมาจากเหงือกได้เพียงบางส่วนเท่านั้น ฟันคุดจะพบในบริเวณฟันกรามด้านในซี่สุดท้าย ทั้งบนล่างและซ้ายขวา ซึ่งอาจมีได้ถึง 4 ซี่ในช่องปาก โดยฟันคุดมักเริ่มงอกในช่วงอายุประมาณ 16-25 ปี
ฟันคุดที่งอกขึ้นอาจมีลักษณะตั้งตรง เอียง หรือนอนในแนวราบ และบางครั้งก็อาจไปเบียดฟันซี่ข้างๆ หรืองอกในตำแหน่งตรงขากรรไกร ทำให้เกิดอาการเจ็บปวดมาก รวมถึงอาจมีอาการอื่นๆ ตามมาด้วย เช่น เหงือกบวม อ้าปากได้น้อย กลืนน้ำลายแล้วเจ็บคอ เคี้ยวอาหารลำบาก ฟันผุ ในคนไข้บางรายอาจเกิดการอักเสบและติดเชื้อลุกลามได้ และในบางครั้งฟันคุดอาจไม่โผล่พ้นเหงือกขึ้นมา ทำให้เรามองไม่เห็นด้วยตาเปล่า ต้องทำการเอ็กซเรย์ฟันเท่านั้นถึงจะตรวจพบ
หากไม่ผ่าฟันคุดออก จะมีผลเสียอย่างไร?
ปัญหาที่มักตามมาจากการมีฟันคุดในช่องปาก ได้แก่
- รู้สึกเจ็บหรือปวดฟันอย่างรุนแรง จนไม่สามารถเคี้ยวอาหารได้ตามปกติ
- อาจเกิดการอักเสบและติดเชื้อในบริเวณเหงือกที่ปกคลุมฟันคุดอยู่ ซึ่งการติดเชื้อที่รุนแรงอาจลุกลามมายังใบหน้า ลำคอ และอวัยวะอื่นๆ จนเป็นอันตรายได้
- ฟันกรามซี่ข้างเคียงผุ เนื่องจากฟันคุดขึ้นมาเบียดทำให้ไม่สามารถทำความสะอาดซอกฟันได้ทั่วถึง มักมีเศษอาหารเข้าไปติด และเมื่อฟันผุก็ทำให้เกิดปัญหากลิ่นปากตามมา
- เสี่ยงต่อการเป็นโรคเหงือกและปริทันต์ เนื่องจากแรงดันจากฟันคุดอาจทำให้เนื้อเยื่อรอบฟันและกระดูกรองรับฟันเสียหาย
- ฟันคุดที่ฝังอยู่ในขากรรไกร อาจกลายเป็นสาเหตุของซีสต์หรือเนื้องอก
- อาจทำให้ฟันซ้อน เก และกลายเป็นอุปสรรคในการจัดฟัน
การเตรียมตัวก่อนผ่าฟันคุด
- ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคหัวใจ โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน ควรปรึกษาแพทย์ก่อนเริ่มการรักษา
- ก่อนผ่าฟันคุดควรงดดื่มแอลกอฮอล์และงดสูบบุหรี่ เพราะอาจไปทำให้เลือดหยุดไหลช้าและมีผลต่อการสมานแผลได้
- ควรรับประทานอาหารให้อิ่ม แล้วจึงแปรงฟันทำความสะอาดช่องปากให้เรียบร้อยก่อนผ่าฟันคุด
การปฏิบัติหลังผ่าฟันคุด
- ภายใน 1 ชั่วโมงแรกหลังผ่า ให้กัดผ้าก๊อซให้แน่นเพื่อให้เลือดหยุดไหล หากผ้าก๊อซชุ่มเลือดแล้วก็ให้เปลี่ยนผืนใหม่
- หลีกเลี่ยงการบ้วนน้ำหรือน้ำลายภายใน 1-2 ชั่วโมงแรก เพื่อป้องกันไม่ให้ลิ่มเลือดที่ปิดปากแผลหลุด
- รับประทานยาแก้ปวดตามที่ทันตแพทย์สั่ง รวมถึงหลังผ่าควรประคบเย็นที่ข้างแก้มทันที เพื่อลดอาการปวดบวม
- ไม่ควรดูดแผลหรือเอาลิ้นไปดุนที่แผล
- ควรรับประทานอาหารอ่อน เคี้ยวง่าย และหลีกเลี่ยงอาหารรสจัดทุกชนิด
- หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์และสูบบุหรี่หลังผ่า
- อาการบวมหลังผ่าฟันคุดจะคงอยู่ประมาณ 3-4 วัน แล้วค่อยๆ ทุเลาลง เมื่อครบ 7 วันแล้ว ให้กลับไปตัดไหมตามที่ทันตแพทย์นัดหมาย